Weersextremen lijken sneller te veranderen dan algemeen was verwacht. Klimaatverandering zorgt nu al voor meer en intensere overstromingen en periodes van droogte waardoor het natuurlijke ecosysteem en daarmee het economische systeem bedreigd worden. We zijn nog niet goed voorbereid op dergelijke gebeurtenissen en lopen daarom een aanzienlijk risico. Er is veel informatie beschikbaar over klimaatverandering en de gevolgen ervan, maar desondanks verloopt de aanpassing aan klimaatverandering, klimaatadaptatie, veel langzamer dan velen hadden gehoopt en zouden willen.
Het onderzoek binnen JCAR ATRACE is gericht op het begrijpen van het risico van extreme weersomstandigheden zoals overstromingen en droogtes, om op basis van die kennis effectieve maatregelen voor risicobeheersing voor te kunnen stellen.
Extreme weersomstandigheden leiden tot een ramp wanneer door ernstige ontwrichting van de gemeenschap of samenleving het zelfstandige herstelvermogen wordt aangetast. Overstromingen of droogtes in ongerepte, afgelegen en/of onbewoonde gebieden worden dan ook zelden als ramp beschouwd.
Oorzaken van een ramp zijn een combinatie van (a) het gevaar: de omvang van de overstroming of de droogte; (b) de blootstelling: mate waarin de samenleving, infrastructuur, gebouwen en woningen en het natuurlijke ecosysteem worden blootgesteld aan de gevolgen van de weersextremen; en (c) de kwetsbaarheid: de gevoeligheid en/of capaciteit van het getroffen maatschappelijke en natuurlijke systeem om het gevaar en de gevolgen het hoofd te kunnen bieden.
Binnen JCAR ATRACE zullen bestaande raamwerken, concepten, instrumenten, modellen en datasets worden getest, verbeterd, uitgebreid en waar mogelijk geintegreerd. Het doel is de nú beschikbare kennis toepasbaar te maken voor ontwikkeling van beleid en maatregelen voor klimaatadaptatie.
In de grensoverstijgende stroomgebieden is grensoverstijgende wetenschappelijke samenwerking belangrijk voor zowel de beoordeling van het gevaar en de gevolgen van extreme weersomstandigheden als voor het ontwerpen van klimaatadaptatiemaatregelen om ongewenste gevolgen te voorkomen.