Terug naar hoofdinhoud
February 03, 2025

Onderzoeksinitiatieven op lange termijn voor een beter beheer van overstromingen en droogten in grensoverschrijdende stroomgebieden

Bij de PhD kick-off in 2024 verwelkomden we 5 van onze 8 PhD-onderzoekers die langdurig onderzoek gaan doen in het kader van de kennisagenda van ons programma. De andere groep van 4 PhD-onderzoekers start naar verwachting in 2025.


Dit inzicht geeft een overzicht van het gezamenlijke onderzoek dat tussen de partnerinstellingen zal worden uitgevoerd. Wilt u na het lezen van het overzicht meer weten over ons langetermijnonderzoek? Neem dan contact op met Prof.dr. Jaap Kwadijk, voorzitter van de Wetenschappelijke Programmaraad van JCAR ATRACE hier.

 

Het gezamenlijke onderzoek zal worden uitgevoerd tussen de partnerinstellingen, gericht op de volgende onderwerpen: 


 
De afweging tussen vroegtijdige actie en aanpassing aan overstromingen op de lange termijn bij klimaat- en sociaaleconomische veranderingen | Geleid door: VU Amsterdam 

Dit onderzoek zal de afwegingen beoordelen tussen op voorspellingen gebaseerde actiemaatregelen en aanpassing aan overstromingen op de lange termijn op toenemende risico’s als gevolg van klimaat- en sociaaleconomische veranderingen. De onderzoeker zal zich richten op de huidige en toekomstige onzekerheid in vroegtijdige waarschuwingssystemen en beoordelen hoe dit de effectiviteit van vroegtijdige actie beïnvloedt. Om dit te kwantificeren zal de onderzoeker een gedetailleerd modelleringskader creëren om langetermijn- en voorspellingsgebaseerde aanpassingsstrategieën te evalueren in reactie op een toenemend overstromingsrisico en onzekerheid. Daarnaast zal de onderzoeker de sociaaleconomische en gedragsfactoren beoordelen die vroegtijdige acties beïnvloeden en verschillende beleidsscenario's evalueren die langetermijn- en voorspellingsgebaseerde maatregelen combineren. 

 

Gebruik van experimentele stroomgebiedgegevens en machine learning om hydrologische modellen te benchmarken voor hydrologische extremen | Geleid door: LIST 

Tijdens extreme weersomstandigheden, zoals overstromingen en droogtes, kan de waterbeweging worden gestuurd door processen die moeilijk te zien zijn tijdens een normale stroming. Met behulp van meer dan 20 jaar gegevens van een netwerk van experimentele stroomgebieden en bestaande kennis zal de onderzoeker hydrologische modellen testen en de waterbeweging bestuderen tijdens extreme gebeurtenissen in verschillende soorten geologieën. Door technieken voor machinaal leren toe te passen, zal de onderzoeker de zwakke punten identificeren in traditionele modellen die gebruikt worden om deze gebeurtenissen te simuleren. Het doel is om hydrologische modellen te verbeteren, zodat ze beter inzicht krijgen in extreme gebeurtenissen en bijdragen aan sterkere strategieën voor risicobeheer. 

 

Werking van reservoirs in een veranderende toekomst | Geleid door: RWTH Aken 

Dit onderzoek, in samenwerking met Wasserverband Eifel-Rur, zal adaptieve en veerkrachtige bedrijfsregels ontwikkelen voor het beheer van stuwdammen in de Eifel. Het onderzoek richt zich op het begrijpen van de rol van stuwmeren in de Eifel bij het beheren van overstromingen en droogtes in het stroomgebied van de Maas in vergelijking met stuwmeren in België en Frankrijk. Het doel is om te onderzoeken of de huidige operationele regels kunnen worden verbeterd tot een door vraag gestuurd systeem dat de veerkracht van de stuwmeren vergroot, waardoor uiteindelijk de bescherming tegen overstromingen en het droogtebeheer worden verbeterd. Daarnaast probeert het onderzoek de belangrijkste vereisten voor duurzame, klimaatadaptieve rivierregulering te identificeren en de multidisciplinaire langetermijneffecten waarmee rekening moet worden gehouden. 

 

Wat zijn de mogelijke gevolgen van overstromingen voor de bedrijvensector en hoe kunnen zij zich hier beter op voorbereiden? | Geleid door: Universiteit van Luik 

Het onderzoek moet verschillende belangrijke resultaten opleveren voor geselecteerde regionale stroomgebieden, waaronder de ontwikkeling van een vragenlijst om bedrijven te peilen naar overstromingsgerelateerde verliezen en herstelprocessen. Er zal een gestructureerde database van de verzamelde gegevens worden aangelegd, het begrip van de componenten van overstromingsschade en schademechanismen in het bedrijfsleven zal worden verbeterd en er zal gedetailleerd inzicht worden verkregen in de oorzaken van verliezen, herstel en aanpassing aan hydrologische gevaren. Daarnaast zal een nieuw overstromingsschademodel specifiek voor het bedrijfsleven worden ontworpen voor grensoverschrijdende toepassing en zal de impact van hydrologische risico's worden onderzocht, inclusief de effecten van gecombineerde uitdagingen zoals droogte en pandemieën. 

 

Hoe kan samenwerking bijdragen aan verbetering van overstromings-en droogterisicobeheer in transnationale regionale stroomgebieden? | Geleid door: UTwente 

Het onderzoek zal nagaan hoe verschillende samenwerkingsmechanismen het beheer van overstromings- en droogterisico's in grensoverschrijdende stroomgebieden kunnen verbeteren. Het onderzoek is gericht op het identificeren van effectieve strategieën en voorwaarden voor verbeterd waterbeheer, terwijl de samenwerking tussen onderzoekers en belanghebbenden wordt bevorderd. Tot de belangrijkste vragen behoren de impact van verschillende samenwerkingsmechanismen op het beheer van overstromings- en droogterisico's en hoe JCAR ATRACE onderzoekers en belanghebbenden deze mechanismen effectief kunnen implementeren in aangewezen stroomgebieden. 

 

Stresstest van Nederlands-Vlaamse regionale stroomgebieden | Geleid door: KU Leuven 

Het onderzoek zal zich richten op het onderzoeken hoe verschillende samenwerkingsmechanismen het overstromings- en droogterisicobeheer in grensoverschrijdende stroomgebieden kunnen verbeteren. Het doel is om effectieve strategieën en voorwaarden voor verbeterd waterbeheer te identificeren en tegelijkertijd de samenwerking tussen onderzoekers en belanghebbenden te bevorderen. De belangrijkste vragen die in het onderzoek aan de orde komen, zijn onder andere de effectiviteit van verschillende samenwerkingsmechanismen en de toepassing ervan door onderzoekers en belanghebbenden van JCAR ATRACE in geselecteerde stroomgebieden. 

 

Op zoek naar betere methoden voor monitoring en modellering om de gevolgen van overstromingen voor de infrastructuur te beoordelen | Geleid door TU Delft 

Het project bestaat uit drie delen die gericht zijn op het verbeteren van het begrip en de voorspelling van hydraulische en hydrologische parameters in de stroomgebieden van de Benelux en Duitsland.  

Deel 1 richt zich op monitoring door het installeren van instrumenten om sleutelfactoren als neerslag, verdamping, bodemvocht, grondwaterstanden, oppervlaktesnelheden en afvoeren te meten.  

Deel 2 omvat de ontwikkeling van specifieke modellen op basis van de in deel 1 verzamelde gegevens en bestaande literatuur om zowel de voorspelling van extreme stromingen als het uitvoeren van hydraulische simulaties van het stromingsgedrag bij kritieke structuren te verbeteren, met name wat betreft puinvorming en breuk. 

Tot slot is deel 3 gericht op het implementeren van de bevindingen uit de voorgaande delen om de kennis van de reacties van stroomgebieden op extreme weersomstandigheden te vergroten, waardoor modellen voor het voorspellen van overstromingen en systemen voor vroegtijdige waarschuwing kunnen worden verbeterd. 

 

Inzicht in en voorbereiding op overstromingen met een grote impact en met een lage waarschijnlijkheid | Geleid doorGFZ Helmholtz Centre Potsdam 

Dit onderzoek zal zich richten op het ontwikkelen van methodologieën om meer inzicht te krijgen in- en voorbereidingen te treffen voor overstromingen met een hoge impact en lage waarschijnlijkheid (HILP), die in toenemende mate worden beïnvloed door klimaatverandering en maatschappelijke complexiteit. Het project is gericht op het opstellen van plausibele scenario's voor HILP-gebeurtenissen, het evalueren van de effecten op waterkeringen en kritieke infrastructuur en het ontwerpen van risicobeperkende strategieën in samenwerking met belanghebbenden. De belangrijkste vragen die aan bod komen zijn onder andere het identificeren van plausibele HILP-gebeurtenissen in de context van een veranderend klimaat en het bepalen van effectieve maatregelen om de desastreuze gevolgen ervan te beperken.