Het Belgische deel van het stroomgebied van de Geul wordt, vergeleken met het Nederlandse deel van het stroomgebied, gekenmerkt door een snelle reactie op neerslag. De oorzaak is de geringe dikte van de grondlaag die bovendien op slecht doorlatende rotsen ligt.
Het stroomgebied bestaat uit relatief veel landelijk gebied: grasland (46%), bouwland (19%) en bos (20%), en vrij weinig bebouwd gebied: bebouwing (12%) en wegen (5%). De centra van de steden en dorpen in het beekdal zijn gevoelig voor overstromingen; er stroomt regelmatig water door de smalle dorpskernen. Om de kans op overstromingen te verkleinen en te afvoerpieken te verlagen zijn in het gehele stroomgebied, vooral in de zijrivieren, regenwaterbuffers aangelegd. De regenwaterbuffers zijn bedoeld om plaatselijk zware buien, met herhalingstijden van ongeveer 10 tot 25 jaar, op te vangen.
Valkenburg is één van de locaties waar de Geul door het stadscentrum stroomt. De stad ligt in de uiterwaarden van de Geul, ongeveer 10 kilometer stroomopwaarts van de monding in de Maas. De bebouwing van Valkenburg ligt, vanuit het oogpunt van de Geul, in de weg. Valkenburg is dan ook één van bekende knelpunten waar overstromingen optreden wanneer sprake is van extreme neerslag in het gehele stroomgebied van de Geul. Bij de andere langs de Geul gelegen dorpen is dit in (veel) mindere mate het geval.
340
Vierkante kilometer
300
Hoogteverschil
12%
Stedelijk gebied
75.000
Gebouwen
Lopend onderzoek:
In het stroomgebied van de Geul ligt de focus van JCAR ATRACE momenteel op (1) de vergelijking van verschillende overstromingsmodellen en hun vermogen de impact van Nature Based Solutions op gevolgbeperking van extreme gebeurtenissen te kwantificere (meer info); (2) de installatie van klimaatrobuuste systemen om water en de afvoer van afval/puin te kunnen monitoren (meer info); (3) het meten van de effectiviteit van maatregelen op huishoudniveau, gericht op aanpassing aan overstromingen (meer info).